Ο νέος εκλογικός νόμος 4804/2021 για την Αυτοδιοίκηση, αντικαθιστά την απλή αναλογική του νόμου “Κλεισθένη” 4555/2018, με ενισχυμένη.
Οι βασικές αλλαγές, συνοψίζονται στα εξής:
- Επαναφορά της 5ετούς θητείας. Οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες που θα αναδειχθούν από τις εκλογές της 8ης Οκτωβρίου 2023, θα έχουν πλήρη πενταετή θητεία, η οποία θα ξεκινήσει την 1η Ιανουαρίου.
- Το όριο εκλογής από τον πρώτο γύρο τίθεται σε ποσοστό 43% συν μία ψήφο.
- Τίθεται όριο 3% για το δικαίωμα εκλογής δημοτικού ή περιφερειακού συμβούλου, το οποίο είναι ανεξάρτητο από τον αριθμό των μελών του οικείου συμβουλίου και ευθυγραμμισμένο με το ισχύον όριο στις εθνικές εκλογές.
- Εξασφαλίζεται η εκλογή των 3/5 των μελών του συμβουλίου στον νικητή των εκλογών, στον πρώτο συνδυασμό.
- Προβλέπεται η εκλογή συμβουλίων ή προέδρων τοπικών κοινοτήτων σε όλη την επικράτεια. Οι υποψήφιοι τοπικών συμβουλίων, θα πρέπει να συμμετέχουν σε ψηφοδέλτιο υποψήφιου δημάρχου. Πρόεδρος εκλέγεται ο πρώτος σε σταυρούς, ανεξαρτήτως συνδυασμού, από τον πρώτο γύρο.
- Η υποβολή των υποψηφιοτήτων γίνεται μόνο μέσω συνδυασμών και με δήλωση που υποβάλλεται στην ηλεκτρονική πύλη gov.gr, κατ’ επιλογή του υποψηφίου με το πατρώνυμο ή το μητρώνυμό του.
- Τίθεται καταληκτική ημερομηνία η 31η Αυγούστου του έτους των εκλογών, για την κατάρτιση και δήλωση των συνδυασμών και η 10η Σεπτεμβρίου για την ανακήρυξη αυτών από το αρμόδιο δικαστήριο, ώστε να υπάρχει πλήρης έλεγχος των εκλογικών δαπανών και οι υποψήφιοι να είναι εγκαίρως γνωστοί στο εκλογικό σώμα.
- Ο αριθμός των μελών των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων, καθώς και των συμβουλίων δημοτικών κοινοτήτων καθορίζεται με βάση συγκεκριμένες πληθυσμιακές κλίμακες. Προβλέπεται λελογισμένη μείωση του αριθμού των μελών τους. Δήμος που αποτελείται από περισσότερες από έξι (6) δημοτικές ενότητες και έχει πληθυσμό από 10.001 έως 50.000 κατοίκους, δικαιούται αυξημένου αριθμού μελών δημοτικού συμβουλίου.
Με βάση τα παραπάνω, διαμορφώνεται λοιπόν μία νέα κατάσταση σε σχέση με το 2019, όταν με όριο το 1% μπορούσε μία παράταξη να εκπροσωπηθεί στο δημοτικό συμβούλιο. Στις εκλογές του Οκτωβρίου, όχι μόνο το όριο αυξάνεται στο 3% αλλά θα μειωθεί και ο αριθμός των δημοτικών συμβούλων για τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης, καθώς ο δήμαρχος που θα εκλεγεί αυτόματα αποκτά τα 3/5 των δημοτικών συμβούλων.
Συνεπώς για λόγους πρακτικούς ίσως στη διαδρομή προς τις εκλογές του Οκτωβρίου, ο αριθμός των υποψήφιων δημάρχων, να μειωθεί. Μικρά αυτοδιοικητά σχήματα ή ανεξάρτητες «αντάρτικες» κινήσεις πολύ δύσκολα θα μπορέσουν να υποστηρίξουν υποψηφιότητες που θα υπερβούν το 3%. Εκτός και αν δώσουν τη μάχη μόνο για την καταγραφή ή την παραταξιακή φανέλα
